in liefde laten gaan

Naar aanleiding van vele reacties met de vraag hoe mijn moeder hier nou in staat, geef ik haar even het woord. Ze heeft dit stuk een tijdje geleden geschreven en ik vond het zo mooi, dat ik haar heb gevraagd of ze dit wilde delen met mijn blog-lezers.

Het is vandaag, 27 december, de sterfdag van mijn broer Pieter Jan, dus het voelde als een mooie datum om dit te plaatsen.

---

Hoe is het voor mij, als moeder, om nu m’n tweede kind te verliezen? Het is heel verdrietig en onwerkelijk. Mijn moederhart bloedt.

Ik heb altijd, diepliggend, de angst gehad om mijn kinderen kwijt te raken. “Ik heb het, maar kan het ook weer verliezen.” Ik ben vast niet de enige die dat zo voelt. Er gebeuren tenslotte zoveel nare dingen in het leven. En hoe groot is de kans dat als je een kind verliest aan een ziekte, nog een kind verliest aan een ziekte? Ik heb ze niet tegen alles kunnen beschermen…

Mijn zoon (15) werd in 2008 plotseling ziek en bleek botkanker met uitzaaiingen te hebben. Geen redden meer aan. Nooit echt tijd gehad om te rouwen, want het volgende diende zich al aan. Lauren’s klachten werden steeds duidelijker. Pas toen ze 21 jaar was kreeg ze de diagnose autisme.
Nu, 15 jaar later, gebeurt het weer… mijn dochter, mijn allerliefste dochter, heeft al een aantal jaren ME en naast haar autisme en ADHD, is dat voor haar de druppel. Het geeft een machteloos gevoel. Niemand kan er iets aan doen, dit gaat buiten ons om en ik weet dat het iedereen kan gebeuren. Lauren heeft pure pech met dit pakket.

Weet dat we er alles aan gedaan hebben wat reëel mogelijk is om een uitweg te vinden. Ze wilde nog zoveel uit het leven halen, maar op deze manier wil ze nog geen 30 jaar worden, laat staan 60 of 80 jaar. Dit lijden is vreselijk voor haar, en ook voor mij als moeder om het te zien. Ik begeleid, steun en doe alles voor haar, met alle liefde, samen met Peter.

Het is zwaar om anderen te zien in hun geluk. Weet dat ik een ander alles gun — ik ga het meestal niet uit de weg, maar ik voel de pijn. Ik wil ook niet dat anderen mij uit de weg gaan, wetende dat het mij verdriet zou kunnen doen om over hun kinderen te praten. Ik weet dat die pijn wat zal afzwakken maar daar is het nu nog te vroeg voor. Ik heb wel geleerd dat het aangaan van moeilijke situaties het uiteindelijk juist makkelijker maakt om ermee om te gaan. Daar kun je sterker van worden. Tegenslagen horen nu eenmaal bij het leven. Zo ook de dood. Maar dat is een proces…

Dit euthanasietraject is erg zwaar. Elk gesprek is weer spannend, en de weken ertussen zijn killing. Het eindpunt komt dichterbij en de tijd vliegt. Ik snap heel goed waarom Lauren deze weg gekozen heeft en ik ben er ook blij om, want een alternatief is helemaal niet te doen.
En voldoende tijd om afscheid te nemen, alles zeggen wat er nog gezegd kan worden. Dit is de beste humane manier om afscheid te nemen van het leven, rustig in slaap vallend. Hoe mooi is dat? 

Binnenkort een grote leegte: geen mooie gesprekken meer, geen gelach samen, ik kan haar niet meer vragen hoe dat nou werkt met die mobiel, niet meer samen Het Perfecte Plaatje kijken, niets meer samen. De rouw is al lang begonnen, ‘levende rouw’ zoals dat heet. Iedere dag neem ik weer afscheid van een stukje leven met haar, zoals ik dat ook voelde met mijn zoon. 

We vullen de dagen in zoals het komt, met zo mogelijk ook een dosis humor want daar zijn we allebei heel goed in…

Het enige wat ik als lichtpuntje zie is dat ik geen angst meer hoef te hebben om mijn kinderen te verliezen. Ik weet waar ze zijn.

Leonie

Bekijk ook In Liefde Laten Gaan: een stichting voor ouders van een kind dat binnenkort euthanasie krijgt of al heeft gekregen op basis van een psychische aandoening. Voor mij maar half toepasselijk gezien het combi-traject, maar toch heel fijn dat het bestaat.